Kad jesen zagrli planine, jezera i šume

Dok pet nacionalnih parkova u Crnoj Gori polako uranja u zimski san /

Niti jedno godišnje doba ne obiluje bojama i darovima iz prirode kao jesen. Zato je šetnja kroz pet nacionalnih parkova u Crnoj Gori – Skadarsko jezero, Durmitor, Biogradska gora, Lovćen i Prokletije – jedinstveni poklon koji već sjutra treba sebi da obezbijedite.

Hladniji dani su stigli i razigrano ljeto nam se već čini prilično dalekim. Ali, ni jesen nije za potcjenjivanje. Naprotiv, možda je idealno vrijeme da putujete širom Crne Gore, kroz pejzaže čija se raznolikost svakog trenutka smjenjuje pred vašim očima.

Te neponovljive slike dio su priprema prirode za zimski san. Prije nego što se umiri, prosto „eksplodira“ u različitim bojama, podari nam rijetke poklone i tako nam na najljepši način kaže – „Doviđenja do proljeća“.

U svakom godšnjem dobu je divno obići neki od pet nacionalnih parkova u Crnoj Gori, ali jesen je u njima posebna na mnogo načina. Ti predjeli koje je država zakonima zaštitila na najvišem mogućem nivou, ne nude samo uživanje u pogledu na šarene predjele. Zato u Nacionalnim parkovima Crne Gore smatraju da će svi oni koji se odluče za posjetu nacionalnim parkovima u oktobru i novembru, sigurno uživati u čarobnoj prirodi i predivnim jesenjim pejzažima. I ne samo oni, jer u ovom godišnjem dobu uživaju sami stanovnici nacionalnih parkova, što pokazuju snimci sa kamera-zamki.

NP Lovćen: U ovom parku tokom jeseni posebno preporučuju posjetu Mauzoleju na Jezerskom vrhu, Njegoševoj rodnoj kući na Njegušima, Crkvi Svetog Preobraženja na Ivanovim Koritima, šetnju Stazom vuka i uživanje u pogledu na Bokokotorski zaliv, Skadarsko jezero i Budvansku rivijeru sa lovćenskih vidikovaca.

Ukazali su da njihov primarni cilj jeste zaštita prirode i njenih ekosistema. Upravo sada, biljke, životinje i čovjek užurbano zajedno rade kako bi na vrijeme pripremili ono što ih čeka tokom predstojeće zime. Jer, pripreme za zimsku sezonu podrazumjevaju temeljan, detaljan i ozbiljan rad svih zaposlenih u svakom od pet parkova.

  NP Biogradska gora

 Biogradsko jezero

„Kao najvažnije faktore o kojima vodimo računa u toku priprema, definitivno su briga o biljnom i životinjskom svijetu, bezbijednost svih posjetilaca, kao i obogaćivanje turističke ponude i atraktivnih sadržaja za sve posjetice tokom zimske sezone. Svakodnevno se obilaze precizno određeni lokaliteti na kojima se nalaze hranilišta i solila gdje se prihranjuje divljač, kako bi u jesenjim i zimskim mjesecima oni imali potrebne zalihe i hrane i soli“, rekli su nam iz Nacionalnih parkova.

NP Prokletije: Jedan od najimpresivnijih planinskih masiva Dinarida i najmlađi nacionalni park Crne Gore, posebno je lijep u jesenjim mjesecima. Hridsko jezero, dolina Bogićevice, Memina planina, kao i doline Ropojana i Grebaje sigurno neće nikoga ostaviti ravnodušnim.

Skadarsko jezero

Uz sunce i kišu koji se smjenuju, jesen jednom dijelu Crne Gore donosi i prve pahulje. Zato u jesenjim mjesecima nacionalni parkovi pripremaju brojne pješačke staze koje se koriste i kad su pod sniježnim pokrivačem. Sniježne padavine nijesu nikakva rijetkost na Durmitoru i Prokletijama, naprotiv. Kako je riječ o destinacijama koje su veoma atraktivne tokom zimskih mjeseci, posebno vode računa o bezbjednosti svih koji tu borave - bilo da njima šetaju, ili da snivaju svoj zimski san. U ovim nacionalnim parkovima zato se trude da tokom ovog i narednog mjeseca poprave mobilijar i pripreme ga za zimske uslove. Na poseban način se brinu o stazama za one posjetioce koji se tokom zime odluče za uživanje u hodanju na krpljama.

„Tokom oktobra i novembra posjetiocima je dozvoljen ulaz u nacionalne parkove. Ipak, Nacionalni park Biogradska gora je zatvoren tokom zime, s obzirom na to da je u tom periodu sva divljač koncentrisana oko Biogradske rijeke i Biogradskog jezera. Pratimo nepisana pravila koja nam sama priroda nalaže, a mi se trudimo da na najbolji način sačuvamo ono što nam je priroda dala“, napomenuli su nam iz Nacionalnih parkova.

Bogato Skadarsko jezero

Za razliku od četiri nacionalna parka kojima dominiraju planine, Skadarsko jezero predstavlja zaštićeni prostor najvećeg jezera na Balkanu, koje se prostire na oko 40.000 hektara u Crnoj Gori i susjednoj Albaniji. Uz ostale prirodne i kulturno-istorijske vrijednosti, upravo veličina tog vodenog ekosistema čini ga neponovljivim na širem prostoru.

U jesenjem periodu posjetiocima najviše pažnje privlače pejzaži u bojama jeseni, brojna jata ptica u preletu ili na močvarnom staništu, ambijent gustih, nepreglednih šuma, planinski masivi koji ga okružuju… Po jezeru su raširene „livade“ lokvanja i kasoranje - vodenog oraška čiji se zanimljivi plodovi sada mogu i jesti. Uz njih, sada možete uživati i u drugim jesenjim plodovima, poput grožđa, maslina, kestena, divljeg nara, meda, rakije, vina, sira...

Iako vremenski uslovi i ovdje diktiraju datume održavanja lokalnih manifestacija, početkom oktobra obično možete uživati u Danima krapa na Plavnici, dok je sredina mjeseca rezervisana za čuvenu Koštanijadu u Ostrosu.

Nacionalni park Lovćen

Staze za određene lokacije u Nacionalnom parku Prokletije tokom novembra su najčešće zatvorene, jer je teren izuzetno klizav, pa zato može biti i opasan.

Posebni uslovi važe i za posjetu Nacionalnom parku Durmitor. Naime, tamo postoje ograničenja za odlazak u planinu zbog visine sniježnih padavina, pa preporučuju da informacije o stanju na terenu i mogućim rizicima zatraže u Centru za posjetioce NP Durmitor ili naplatnim punktovima.

„Savjetujemo posjetiocima da prije posjete nacionalnim parkovima tokom novembra prate i upute Planinarskog saveza Crne Gore. Naime, moguće je zatvaranje određenih planinarskih staza iz bezbjednosnih razloga“, istakli su iz Nacionalnih parkova.

NP Durmitor: Jesenje boje Durmitora su čarobne. Lijepe dane treba iskoristiti za posjetu Crnom jezeru i obilazak panoramskog puta Durmitorski prsten prije nego što ga na više mjeseci prekriju sniježne padavine. Posjetioci mogu uživati u prelijepoj rijeci Sušici i njegovom jezeru, okruženoj najvisočijim durmitorskim vrhovima, vidjeti planine Prutaš i Sedlo sa svojim specifičnim reljefnim oblicima. Osim toga, oblizak kanjona rijeke Tare koji je na listi prirodne baštine UNESCO-a, te mosta na Đurđevića Tari predstavlja spektakularan prizor.

Nije samo pješačenje i planinarenje zabranjeno u određenim periodima tokom godine. U Nacionalnom parku Durmitor 1. oktobra počinje šestomjesečna zabrana ribolova na svim vodama u zoni parka, dok je lov strogo zabranjen cijele godine. U jesenjem periodu Nacionalni park Skadarsko jezero ima zabranu izlovljavanja jegulje od 1. septembra do 1. decembra, a ribolov je u potpunosti zabranjen cijele godine za rezervate ptica Pančeva oka i Manastirska tapija, te rezervate riba koji su u jezerskim „okama“ ili podvodnim izdanima.

Ako vrijeme dozvoli, u nacionalnim parkovima tokom jeseni možete uživati i u različitim manifestacijama koje obično slave plodove prirode. Ipak napominju da i termini i organizacija zavise od saradnje sa turističkim organizacijama gradova na čijim se teritorijama nalazi svaki od parkova. Izvjesno je da će tokom oktobra i novembra obilježiti važne ekološke datume. Najavljene su i posjete djece iz vrtića i osnovnih škola koje gravitiraju pojedinim nacionalnim parkovima, a mališani će biti u prilici da ih upoznaju kroz edukativne radionice prilagođene njihovom uzrastu.

Svjesni činjenice da ljudi nerijetko zalaze u nacionalne parkove zbog lova i ribolova - iako je to zakonom zabranjeno – službe Nacionalnih parkova posebno pojačavaju kontrolu tokom jeseni. Kako bi se biodiverzitet što bolje očuvao, i to naročito u onim djelovima nacionalnih parkova gdje su nastanjene rijetke ili ugrožene vrste, službe zaštite su prisutne i aktivne tokom cijele godine. Trude se da na najbolji način zaštite i biljni i životinjski svijet, ali i prirodne ljepote i kulturno-istorijsko nasljeđe koje se nalazi na ovim zakonom zaštićenim područjima.

Cijene ulaznica za nacionalne parkove

Cijene ulaznica za nacionalne parkove su i dalje iste. Za jednodnevni boravak u Nacionalnom parku Prokletije treba izdvojiti samo jedan euro, a za Lovćen dva eura. Po tri eura koštaju pojedinačne karte za jednodnevni ulazak u nacionalne parkove Biogradska gora i Durmitor, dok karta za Skadarsko jezero košta četiri eura. Uz to, i dalje je najpovoljnije kupiti cjelogodišnju ulaznicu koja košta samo 13,50 eura, a daje vam mogućnost za neograničeni broj posjeta svih pet nacionalnih parkova. Ulaznice ne plaćaju djeca mlađa od 15 godina i lica sa invaliditetom.

Prutaš

NP Biogradska gora: Ovaj nacionalni park vrijedi posjetiti tokom cijele godine. U miru i tišini može se prošetati gustom, nepreglednom šumom, uživati u netaknutoj prirodi, ljepotama planina i glečerskih jezera. Jesen je posebno interesantna, jer je prašuma Biogradske gore išarana spektrom jesenjih boja koje se ogledaju u Biogradskom jezeru.

Uostalom, ako ovog ili narednog mjeseca odlučite da sebi poklonite posjetu nekom od pet nacionalnih parkova u Crnoj Gori, biće to istinski doživljaj za pamćenje. Zato, obujte nepromočive cipele, navucite toplu jaknu i – ne zaboravite foto-aparat!