Vanserijska i nestvarna raskoš crnogorskih šuma /
Legenda kaže da je Crna Gora dobila ime po gustim šumama Lovćena i okoline. One su bile do te mjere tamne da su posmatraču odavale utisak „crne gore”. Istorija kaže da ovaj naziv datira još od prije skoro 800 godina. Od tada do danas se mnogo toga promijenilo, posebno na dužobalnim planinama, ali je Crna Gora i dalje ostala “crna gora”. Ovo je zbog činjenice da je više od 60 odsto njene teritorije pod šumom, te je time ona jedna od najzelenijih u Evropi, poslije Finske, Švedske i Slovenije.
Dr Milan GazdićPored toga što predstavljaju pluća planete, šume ne treba posmatrati kao deblo ili sirovinu za industriju: šuma je ekosistem od kojeg u Crnoj Gori zavise milijarde sitnijih i krupnih organizama. One su važne za opstanak brojnih vrsta gljiva, biljaka i životinja. Ovo posebno treba imati u vidu kada su požari: ljudi uvijek žale za šumom i drvećem, ne znajući kakve sve servise ista ta šuma pruža hiljadama drugih vrsta koji umiru ili izumiru jer im nestaje stanište na kome žive. Šuma je i nešto više od svega ovog: “šuma je sinonim za tišinu i nedirnutu prirodu” kako je definiše čuveni šumarski inženjer Peter Voleben, za koga je šuma sinonim za ljepotu.
Crna poda u Nacionalnom parku Durmitor Raskoš crnogorskih šuma je vanserijska i nestvarna. Nije samo Crna Gora prepoznatljiva po fascinantnom Jadranu, lijepim plažama ili jezerima. Uzmimo samo šume crnog bora: one hiljadama godina čine najljepši ukras duboko uklesanih riječnih kanjona i zaista čine jedan od simbola prepoznatljivosti Crne Gore. U kanjonskoj dolini rijeke Tare, između Bistrice i Dobrilovine, na visini od 950 metara nalazi se prašuma crnog bora – Crna poda. Ovaj kompleks borove šume zahvata površinu od 20 ha, a prosječna starost borova u njoj, koji dostižu visinu i do 45 m, iznosi oko 400 godina. Ukupna količina drvne mase u rezervatu iznosi 1.465,57 m³/ha i predstavlja najveću drvenu zapreminu po hektaru u Evropi.
U Crnoj Gori rastu i divovi među drvećem koji odolijevaju vremenu. Najviši crni bor na svijetu živi u NP Durmitor u strogom rezervatu Crna poda, a visok je nevjerovatnih 47.4m. Najviša jela na svijetu živi u prašumi Biogradske gore i dostiže čak do 60 m. Jedna od najstarijih stabala masline nalazi se u Starom Baru i spada među tri najstarija stabla masline u svijetu, starosti iznad 2100 godina.
Na području planine Ljubišnja kod Pljevalja smrčeve šume su do te mjere impozantne i posebne da ih je međunarodna klasifikacija staništa EUNIS prihvatila kao poseban tip staništa pod nazivom Crnogorske smrčeve šume sa šifrom G3.1E3.
Evropska Agencija za životnu sredinu ima svoj informacioni sistem EUNIS i sve države su u obavezi da preko njega izvještavaju o stanju staništa, vrsta i drugih segmenata životne sredine, pa je Crna Gora svojom specifičnošću ovih šuma kontribuirala međunarodnoj nauci.
Evropska Srebrna jela ,,Doria GTF'' u šumi, Nacionalni park Biogradska gora, jedno od najvećih šumskih stabala u EvropiTajni prolazi do najskrivenijih vidikovaca, vodopadi kao sa najljepših fotografija dalekih zemalja, zaštićena priroda i rijetke biljke i zvijerke. Sve su to naša prirodna bogatstva, a zbog jednog od njih ulazimo i na svjetsku scenu: nedaleko od Crne Pode nalazi se najveća prašuma u Crnoj Gori, u slivu Biogradske rijeke i Jezerštice i predstavlja jedno od najstarijih zaštićenih područja na svijetu, poznat kao „Knjažev zabran“ ili „Branik“. U prašumi je zastupljeno 90 vrsta dendroflore, starost pojedinih stabala prašume, procjenjena je na preko 400 godina, od kojih su neka visine i iznad 60 m. Priča o ovom dragom kamenu prirode Crne Gore počinje u 19. vijeku, 1878. godine, kada su lokalna crnogorska plemena i bratstva poklonila to područje Opštine Kolašin kralju Nikoli čiji je sin, prestolonasljednik Danilo dovodio u zabran goste Dvora Petrovića u lov, tada omiljenu zabavu vlastele. Biogradska Gora je proglašena Nacionalnim parkom 1952. godine.
Nacionalni park Biogradska gora
Crni bor u Crnoj Podi, Nacionalni park DurmitorCrnogorske šume obiluju endemima koji su najbolji ambasadori zemlje u svjetskoj naučnoj javnosti. Dvije najslavnije vrste drveća Crne Gore su molika i munika. Endemit i subendemit Balkanskog poluostrva, svojim korjenjem kao kandžama se drže za stijene i odolijevaju surovim uslovima crnogorskog krša. Munika je poznata i kao izrazito pionirska vrsta, te je, pored toga što uspijeva na takvim terenima koji su uz ostalo redovno i bezvodni, predstavlja idealnu vrstu za pošumljavanje crnogorskog krša.
40.6 metara visok planinski brijest / Nacionalni park Biogradska gora; Foto: Kouta RasanenAko ste mislili da poznajete sve vrste turizma, vrlo vjerovatno nijeste znali da postoje ljudi koji putuju svijetom u lovu na visoka stabla. Hiljade ljudi naoružano specijalnom opremom za mjerenje visine stabala lutaju šumama u potrazi za stablom-kapitalcem. Ono se premjeri, postavi na sajt i hiljade drugih putuju u želji da ga vide i dive se njegovoj gorostasnosti.
Vrijeme u kojem živimo često nam ne dozvoljava da vidimo ljepotu koju nam šume pružaju. Zastanemo li ponekad i pogledamo li oko sebe, shvatićemo da u svakom kutku naše zemlje možemo pronaći neku ljepotu. I za razliku od svih ostalih staništa, u šumama je ona skrivena.
Crna topola u Starom gradu, Kotor ; Foto: Ferdinando Alterio
Za kraj, malo ekonomskih informacija, etat (količina koja se planira godišnje za sječu) u Crnoj Gori iznosi oko 800.000 m3. U njemačkoj državi Rheinland-Pfalz preduzeće koje se bavi gazdovanjem šumama u okolini grada Koblenca ima godišnji etat od 24.000 m3. Godišnji prihod ovog preduzeća je 20 miliona eura. Poređenja radi i primjenom jednostavne računice, prihod od crnogorskih šuma, ako bismo upravljali šumama kako to rade Njemci, na održiv način, trebalo bi da bude između 600 i 700 miliona eura. U Koblencu veći dio ovog novca ulažu u zaštitu šuma i zaštitu prirode. U Crnoj Gori se malo toga vrati šumi i prirodi.
.jpg)
-100x100-rez.jpg)
.jpg)